0

Een knakkende kaak: oorzaken & behandeling

Is een knakkende kaak gevaarlijk? Nee, zelden is dit een teken van een serieus probleem. Het is wel aan te raden om een dokter of tandarts te raadplegen, wanneer je pijn ervaart in het kaakgewricht, of als het een recente aandoening betreft. Dit kan duiden op een onsteking, welke behandeld kan worden met ontstekingsremmers. Problemen met het kaakgewricht staan ook wel bekend als temporomandibulaire disfunctie (TMD). Deze aandoening treedt op bij 5-12% van de bevolking. Jongeren hebben er meer last van dan ouderen, en vrouwen vaker dan mannen. 

Een ‘knakkende kaak’ verwijst naar het klikkende geluid dat mensen ervaren bij het openen van de kaak. Onderstaande video laat duidelijk zien waar de “knak” plaatsvindt:

Is een knakkende kaak gevaarlijk?

Meestal kun je zelf bepalen of een knakkende kaak een tijdelijk ongemak is of een teken van een schadelijke aandoening:

• Een knakkende kaak zonder pijn is vrijwel altijd een onschuldige aandoening en geen reden tot ongerustheid. Soms gaat een knakkende kaak gepaard met pijn wat kan duiden op een onderliggend probleem.
• Als bepaalde gezondheidsproblemen de oorzaak zijn van het knakken (bijvoorbeeld artritis of slaapapneu) dan kan medische interventie nodig zijn.
• Een knakkende kaak kan vaak thuis behandeld worden, zeker als er geen sprake is van pijn of andere symptomen.
• De oorzaak van knakkende kaken wordt nog niet volledig begrepen door de medische wetenschap. Soms wordt een knakkende kaak veroorzaakt door een overstrekking van het kaakgewricht, zoals gebeurt bij het te ver openen van de mond bij gapen of eten. Andere keren wordt het veroorzaakt door problemen in het functioneren van de gewrichten die de onderkaak met de schedel verbinden.

Symptomen

Een klikkend of knakkend geluid van de kaak kan soms het enige symptoom zijn dat optreedt. Maar temporomandibulaire disfunctie (TMD) veroorzaakt vaak ook andere symptomen, waaronder:

• Pijn en ongemak
• Gevoeligheid in het gezicht of van de kaak
• Moeite met het openen van de mond
• Kaken die open of dicht ‘op slot gaan’
• Moeite met eten
• Een gezwollen gezicht
• Tandpijn
• Hoofdpijn
• Nekpijn
• Oorpijn

Oorzaken

Ongeacht je je geslacht of leeftijd kan iedereen krijgen van een knakkende kaak. Veelvoorkomende oorzaken zijn:

• tandenknarsen
• regelmatig of overmatig kauwgom kauwen
• nagelbijten
• verkramping van de kaak
• wang- of lipbijten
• kaakoperaties

Ook verschillende medische problemen kunnen leiden tot een knakkende kaak, onder meer:

Artritis

Artritis is een ontsteking van de gewrichten. Twee van de vaakst voorkomende vormen van artritis is reumatoïde artritis en osteoartritis, beiden kunnen resulteren in kraakbeenschade in de kaak. Beschadiging van het kraakbeenweefsel kan de kaakbeweging bemoeilijken en dat kan een knakkend geluid veroorzaken en een klikkende gevoel geven in het gewricht. Ander symptomen van artritis zijn onder andere gewrichtspijn, stijfheid en verminderde beweeglijkheid.

Zie ook: Hoe Ernstig Is Een Kaakontsteking?

Schade aan de kaak

Nagelbijten, tandenknarsen, en frequent kauwgom kauwen kunnen verband houden met het knakken van de kaak. Een gebroken of ontwrichte kaak, dat wil zeggen wanneer het gewricht van de kaak uit de kom is geraakt, kunnen ook een knakkende kaak veroorzaken.

Slaap apneu

Slaap apneu is een vaak voorkomend probleem dat gekenmerkt wordt door oppervlakkig ademhalen en/of een of meer pauzes in de ademhaling gedurende de slaap.
Er zijn twee vormen van slaap apneu: obstructieve slaap apneu en centrale slaap apneu. Beide kunnen een knakkende kaak veroorzaken.

Een aantal van de symptomen van slaap apneu zijn:

• Onregelmatige ademhaling tijdens het slapen
• Slaperigheid overdag
• Hoofdpijn
• Verstoringen van het humeur
• Mensen met obstructieve slaap apneu snurken vaak in hun slaap

Beetanomalie

Beetanomalie, ook bekend als ‘overbeet’ of ‘onderbeet’, veroorzaakt een niet goed op elkaar afgesteld staan van kaak en mond. Dit kan leiden tot een knakkende kaak of klikken. Beetanomalie van de tanden of kiezen vereist normaal gesproken een professionele orthodontie behandeling

Ontstekingen

In sommige gevallen wordt een knakkende kaak veroorzaakt door een ontsteking van de speekselklieren. Andere tekenen en symptomen van een orale infectie zijn:

• een droge mond
• een vieze smaak in de mond
• aangezichtspijn (pijn in het gezicht)

Antibiotica of andere behandelingen kunnen nodig zijn om orale infecties te bestrijden.

Behandeling

Een knakkende kaak hoeft niet per se behandeld te worden – helemaal als er geen pijn of andere symptomen zijn.

Een knakkende kaak zelf behandelen

Thuisbehandelingen voor een knakkende kaak zijn onder andere:

• Vrij verkrijgbare ontstekingsremmers zoals: Naproxen, Ibuprofen, of andere typen non-steroïde anti-ontstekingsmiddelen. Deze kunnen de pijn en zwelling van de kaak verhelpen, en zijn bij elke apotheek verkrijgbaar
• Wisselend gebruik van warme & koude kompressen (Hot & Cold packs): plaats een cold pack voor 10 of 15 minuten op de buitenkant van de kaak, gevolgd door een warm kompres voor 5 tot 10 minuten. Sommige patiënten hebben hier baat bij, met name m.b.t. het verminderen van zwellingen en pijn. Hot & Cold packs kun je bestellen bij bol.com
• Vermijd hard of knapperig eten: knapperige, rauwe groente of kleverig voedsel zoals karamel kan het kaakknakken verergeren.
• Ontspan de kaak: wanneer mogelijk, hou de mond een beetje open door ruimte tussen de tanden te laten, dit kan de druk op de kaak verlichten.
• Zorg voor stress management: het reduceren van stress kan een knakkende kaak verlichten, als die veroorzaakt wordt door stress-gerelateerde verschijnselen zoals tandenknarsen of kaakverkramping.
• Overstrek de kaak niet: vermijd activiteiten met een wijde mondopening zoals schreeuwen, zingen en kauwgom kauwen.

Afhankelijk van de oorzaak van de knakkende kaak of de aanwezigheid van andere medische condities, is soms een behandeling bij de tandarts of kaakchirurg noodzakelijk. Zo kan bijvoorbeeld ook een nachtbeugel worden voorgeschreven om tandenknarsen tijden de slaap te voorkomen.